Składniki metody treningowej

Sensei
Janusz Szymankiewicz

Składniki metody treningowej

 

Podobnie jak koany w zen – zagadki w sferze umysłowej, a kata w kenjutsu – formalne układy ruchowe pełne są fizycznych koanów zagadek do rozwiązania, czyli sytuacji kryzysowych w czasie fizycznego treningu, które mają wstrząsnąć umysłem ćwiczącego. Trafienie w czasie interpretacji kata lub jego ćwiczenia w parach z użyciem fukuroshinai w źle chronione miejsce u ucznia narzędzie, jakim mistrz ten fizyczny koan wykorzystuje. W szkole Marobashikai funkcjonują dwie grupy kata:

  • naiden-kei-no tachi, obecne również w szkole Yagyu Shinkage Ryu;
  • gaiden-kei-no tachi, obecne poza rodziną Yagyu;

Kata naiden (wewnętrzne), Kamiizumi Hidetsuna stworzył w okresie wojen Sengoku, dlatego pierwotne formy tych kata, wykonywane były w zbrojach (co sprawia, że ruchy wyglądają w charakterystyczny sposób). Z biegiem lat, gdy wojny się skończyły i częściej walczono bez zbroi, zaadoptowano te kata do walki bez ciężkiego uzbrojenia ochronnego krępującego ruchy. Potem stworzono też wersje treningowe tych kata (przez Yagyu Toshikane Renyasai) tak, aby ułatwić zrozumienie ruchów przez początkujących i operowania dystansem. Stąd istnieje też ogólny podział kata na:

Kata treningowe:

  1. Początkowe (入門) – toriagezukai (取上げ使い). Zukai znaczy dosłownie „użycie”, toriage w tym kontekście oznacza „zatrzymanie (przyjmowanie postawy z mieczem) w górze” – w tych kata ruchy są rozdzielone od siebie. Najpierw przyjmuje się postawę, potem wykonuje technikę. W tych kata trenuje się jedynie poprawność ruchów i położenie ciała, nie zwracając uwagi na timing.
  1. Naiden-ni (内伝二 ) – shitakarazukai (下から使い). Shitakara oznacza „z dołu”. W tych kata timing ma już istotne znaczenie i ruchy wykonuje się bez zatrzymania charakterystycznego dla poziomu toriage, stąd ruchy są krótsze, szybsze i wykonywane z ideą „jedności ciała i miecza”, a docelowo, dodatkowo także „jedności z ruchem przeciwnika”.

Kata bojowe:

  1. Naiden ichi (内伝一) – shitakarazukai ( 下から使い).
  2. Honden (koden) ( 本伝 / 古伝) („prawdziwy przekaz”/„stary przekaz”) – pierwotna wersja kata z założenia wykonywana w zbroi.

Program kata na poszczególne stopnie zaawansowania stowarzyszenia Marobashikai :

  1. Kurs podstawowy (toriagezukai) – Sangaku-en-no tachi; Ai-raito-ha-sei ;
  2. Kurs stopnia Omote (toriagezukai) – Kuka-no tachi (toriage); O-marobashi-san-sei (3 kata inicjacyjne);
  3. Kurs stopnia O-marobashi (toriagezukai)– Chudan-ju-yonsei; Gedan-ha-sei;
    Nochi-no-raito-ju-sen-sei; Ko-marobashi-san-sei (3 kata inicjacyjne);
  4. Kurs stopnia Ko-marobashi (shitakarazukai) – Saganku-en-no tachi (naiden ni); Kuka-no-tachi (naiden ni);
    Enpi-rokka-no tachi (naiden); Zoku-raito-ju-ha-sei; Ko-marobashi-hen; Gedan-ha-sei; Ai-raito-ha-sei;
  5. Kurs stopnia Tangu-no sho – Tengu-no sho tachi-kazu-kamae-yattsu (inaczej
    Tengu-no sho tachi sukamae haich; naiden); Tengu-no sho oku-gi; Ni-nin-gakari (2 kata inicjacyjne); [Paihe quan
    chang dao – tylko w polskiej szkole Shinkage Ryu];
  6. Kurs stopnia Tengu-no sho oku-gi – Sangaku-en-no tachi (naiden); Kuka-no-tachi (naiden); Gai-raito-sen-ji-sei (Gaisei-ho);
  7. Kurs stopnia Kari-mokuroku – Niju-nana-kajo-kiriai; Nana Tachi; Dotto-ho;
  8. Kurs stopnia Mokuroku – Okugi-no tachi (naiden); Enpi-rokka-no tachi (honden);
    Sangaku-en-no tachi (honden); Kuka-no tachi (honden); [Paihe quan chang dao – zasady walki w parach – tylko w polskiej szkole Shinkage Ryu];
  9. Kurs stopnia Gaiden – Tengu-no sho tachi-kazu-kamae-yattsu (honden); Tengu-no sho oku-gi (honden);
  10. Kurs stopnia Naiden – Okugi-no tachi (honden); Hakka Hissho (honden);
  11. Kurs stopnia Kaiden – Kudaki i inne.

 

Za poszczególne osiągnięte poziomy zaawansowania japońskie stowarzyszenie Marobashi-kai przyjmuje opłatę jako podziękowanie za wysiłek jego mistrzów w wysokości:                             

  1. Kurs podstawowy                                        –   tylko składka członkowska stowarzyszeniu;
  1. Kurs stopnia Omote                                –   3.000 Yen + składka członkowska 1.000 Yen;
  1. Kurs stopnia O-marobashi                   –   5.000 Yen + składka członkowska  2.000 Yen;
  1. Kurs stopnia Ko-marobashi                –   7.000 Yen + składka członkowska  2.000 Yen;
  1. Kurs stopnia Tengusyo                           – 10.000 Yen + składka członkowska 3.000 Yen;
  1. Kurs stopnia Tengusyo oku-gi            –  20.000 Yen + składka członkowska 3.000 Yen;
  1. Kurs stopnia Kari-mokuroku             –  30.000 Yen + składka członkowska 5.000 Yen;
  1. Kurs stopnia Mokuroku                        –  50.000 Yen + składka członkowska 5.000 Yen;
  1. Kurs stopnia Gaiden                                –  70.000 Yen + składka członkowska 7.000 Yen;
  1. Kurs stopnia Naiden                                – 100.000 Yen + składka członkowska 7.000 Yen;
  1. Kurs stopnia Kaiden                                – 150.000 Yen + składka członkowska 10.000 Yen;

Battojutsu

Pochodzący z klanu Go-Hojo i prowincji Sagami Hojo Minamoto-no Jinsuke Shigenobu inaczej Hayashizaki Minamoto-no Jinsuke Shigenobu (1546–1616 [1621]) stworzył jedną z najbardziej nowatorskich metod nauki walki mieczem. Jest powszechnie uznawany za wynalazcę sztuki dobywania miecza battojutsu (błyskawicznego uderzania), inaczej iaijutsu. Współcześnie dla tej formy fechtunku stosowana jest również nazwa iaido.

Shigenobu tworząc battojutsu miał już blisko 50 lat i mieszkał wtedy w górskiej pustelni (lata 1590–1595 lub 1595–1601), usytuowanej na północy prowincji Dewa (dzisiejsza prefektura Yamagata).W wyniku późniejszych dwóch musha shugyo po kraju, ta nowa forma treningu sztuki miecza szybko zyskała popularność. Została włączona w dziesiątki starych i nowych ryu, bo odpowiadało to okresowi długotrwałego pokoju jaki nastał po 1601 r. w Japonii i zmianie mentalności samurajów, którzy teraz częściej przebywali w domach niż na polach bitew. Battojutsu stało się dworską sztuką fechtunku odpowiednią dla przeciwników ubranych w codzienną odzież.

Zaniknęła zasłona odbijana i kontratak na rzecz parowania z unikiem i płynnego ataku po kole. Zasadą estetyczną stało się dążenie do wykonywania ruchu mieczem jak „pociągnięcia pędzlem w kaligrafii”.

Uważa się, że Hayashizaki formalnie nazwał swoją sztukę dobywania miecza battojutsu Shimmei Muso Ryu, ale jego następcy zmienili tę nazwę na Shin Muso Hayashizaki Ryu.

Nagano Muraku Nyodo Kinrosai (Konhakusai), oficjalnie uważany jest za trzeciego shihana stylu Shin Muso Hayashizaki Ryu, swoją edukację miał zacząć jeszcze pod okiem Shigenobu. Potem pozostawał bezpośrednim uczniem jego następcy Tamiya Heibei Shigemasy. Rozwinął swoją wersję sztuki dobywania miecza w istniejącą do dziś szkołę Muraku Ryu.

Pochodzić miał z rodu władającego zamkiem Minowa w prowincji Kozuke. Po pogromie rodu Nagano w 1566 r. przez armię Takedy Shingena, Muraku miał uczyć się początkowo stylu Shinkage Ryu od samego Kamiizumi Hidetsuny. Inne podanie głosi, że naukę rozpoczął nie u Hidetsuny, ale członka jego rodu, niejakiego Kamiizumi Hitachi-no Suke Hidetane. Mogło więc być tak, że Nagano uczył się najpierw u ucznia mistrza Kamiizumi Hidetsuny, potem trafił najpierw do Jinsuke, a w ostateczności do Tamiya Heibei Shigemasy. Po utworzeniu własnej szkoły Muraku Ryu miał służyć Ji Naokatsu (1590–1662) – synowi daimyo Ji Naomasy, sławnemu generałowi wojsk Tokugawy. Nagano Muraku zmarł na zamku Hikone w prowincji Omi (obecna prefektura Shiga), w wieku blisko dziewięćdziesięciu lat.

Główną linię przekazu stylu pochodzącego od Hayashizaki Shigenobu reprezentował Hasegawa Eishin Chikara-no Suke Hidenobu, siódmy soke i shihan-yaku, który nazwał swoją szkołę Eishin Ryu. Jego uczniem studiującym również Yagyu Shinkage Ryu, był Omori Rokurozaemon Masamitsu, który stworzył własną szkołę Omori Ryu.

Od końca XVIII wieku (ca.1690-1700) szkoła Owari Yagyu Shinkage Ryu rozwinęła własne kata battojutsu. W obecnej chwili jest ich 43, z czego 7 podstawowych (Yun-nuki; Hiraki-nuki, Hikimi, Sagari Fuji, Uchidome, Yokemi i Maki-kiri) a których pochodzenie nawiązuje zapewne do opisanych wcześniej doświadczeń i zdarzeń. Najpierw w ramach eksperymentalnego stylu Yagyu Seigo Ryu rozwijanego we współpracy z Nagaoka Torei Fusashige. Potem włączono je do głównej linii przekazu.

W ramach szkoły i stowarzyszenia Marobashikai są one praktykowane po zakończeniu podstawowej nauki z fukuroshinai i bokken.

W chwili obecnej w ramach Porando Shinkage Ryu Marobashikai, kata battojutsu są praktykowane w oparciu o wcześniejsze doświadczenia jego instruktorów z iaido kendo i niektóre kata szkoły Muso Jikiden Eishin Ryu.

Tameshigiri

Cięcie snopków z sitowia (obszycia mat tatami) było stałym elementem treningu szkół koryu kenjutsu.

Wykute japońskie miecze wypróbowywano kiedyś na ciałach skazańców, co potem zapisywano na części rękojeści zwanej nakago. Skazańcy ci w XVI wieku wisieli wzdłuż głównych dróg dla przestrogi innych. Po zdjęciu ciał, służyły na miejscu kaźni okolicznym samurajom do ćwiczenia się w pchnięciach i cięciach mieczem. Pamiętniki żeglarzy, kupców europejskich i jezuitów z początków XVII wieku wspominają, że czasami pocięte zwłoki zszywano, by dalej się na nich wprawiać. Po zakończeniu okresu shogunatu w Japonii w XIX wieku w praktyce tameshigiri zaczęto stosować zwinięte maty z sitowia. Po drugiej wojnie św. tę praktykę stosuje przede wszystkim szkoła Toyama Ryu i wszystkie inne wzorują się obecnie na niej korzystając z doświadczeń.

Zasady cięć snopków z sitowia wg. szkoły Toyama Ryu, przywiózł do Polski J. Pomianowski sensei ze szkoły koryu Kashima Shin Ryu i poprzez niego trafiły one do Porando Shinkage Ryu Marobashikai.

Wolna walka mieczem

Wolna praktyka walki przy użyciu fukuroshinai, a potem bokken, była stałym elementem treningu i pokazów sprawdzających szkół kenjutsu np. przed dworem shoguna w Edo.

Również w Owari Yagyu Shinkage Ryu praktykowano ją jeszcze do lat 60-tych XX wieku. Potem wg. słów 21 soke i shihana Yagyu Nobuharu ostatecznie zaniechano tej praktyki. Nie występuje też w formalnej nauce stowarzyszenia Marobashikai.

W Porando Shinkge Ryu Marobashikai praktykuje się wolną walkę z fukuroshinai a potem bokken od poziomu treningowego shitakara, w oparciu o rozwijaną specjalną formę treningową walki w poruszaniu, ruch po kole i po prostej.

Chińskie chang dao

Jak już wspomniano wcześniej w wyniku ekspansji piratów japońskich na prowincję Fuijan, generał Qi Jigunang w XVI wieku opracował specjalne techniki walki dla pierwowzoru miecza japońskiego tj. chińskiego chang dao, wyrównujące szanse obu stron. Należy powiedzieć więcej, w XVI/XVII wieku np. poprzez klan Shimazu wiele strategii walki mieczem chang dao właściwych dla armii dynastii Ming trafiło do szkół kenjutsu, stając się tam technikami kuden (przekazywanymi z ustnymi wyjaśnieniami jedynie na najwyższym poziomie zaawansowania).

Do techniki gen. Qi nawiązują późniejsze rozwiązania szkoły Yagyu Shinkage Ryu i jej wersji rozwojowych np. kata zestawu Okugi-no Tachi.

W 2015 r. dr J.Szymankiewicz został wprowadzony w koncepcje strategii walki mieczem chang dao gen. Qi przechowane w stylu Baihe quan z prowincji Fujian przez mistrza Lee Kong wraz z właściwą jej formą (kata). Dla ćwiczących w ramach Porando Shinkage Ryu Marobashikai, forma ta i zasady walki są dostępne dodatkowo od poziomu zwanego Tengu sho.

 Mutodori

Wczesne doświadczenia japońskie w walce wręcz bez broni oparte o taoistyczne doświadczenia z Wudang w Chinach, wiążą się z aikijutsu rodu Takeda. Pochodzą najpewniej dopiero z przełomu XIV/XV wieku. W Japonii była to szuka walki dostępna jedynie dla nielicznych, a jej celem była walka przede wszystkim z uzbrojonym w broń białą samurajem.

W XVI wieku min. w oparciu o doświadczenia aikijutsu Kamiizumi Hidetsuna rozwinął kilka prostych metod walki z uzbrojonym przeciwnikiem opartych o takie same ruchy występujące w postawach i pracy rąk w walce mieczem stylu Shinkage Ryu. Kiedy jego mutodori dotarło do klanu Yagyu mającego silne związki z klanami shinobi (ninja), udoskonalili oni tę metodę o znane im a pochodzące z Chin, charakterystyczne dla wyszkolenia jednostek (tzw. domów) Jin Yiwei, techniki walki.

Od połowy XVIII wieku w Japonii pod wpływem chińskiego kung fu zaczęło się rozwijać się nowoczesne jujutsu, łącząc dawne techniki walki bez broni w zbrojach z nową metodą, bardziej odpowiednią tak dla samurajów w codziennym ubraniu jak i jednostek policyjnych shogunatu.

W 1638 r. mistrz kung fu z Hangzhou – Chen Yuanbin (1587–1671; jap. Chin Gempei) przez Nagasaki trafił do daimyo prowincji Owari z rodu Tokugawa rezydującego na zamku w Nagoi. W Nagoi rezydowała też linia rodu Yagyu, kultywująca do czasów współczesnych szkołę koryu Yagyu Shinkage Ryu.

Chen specjalizował się w chin’na i atakach na punkty witalne dim mak (jap. atemi waza; kyusho jutsu). Przekazał swoje umiejętności Fukuno Sichiroemonowi, Miurze Yojiemonowi i Isogai Jirozaeonowi, którzy potem rozwinęli trzy różne szkoły jujutsu. Chena należy uznać za ojca tej japońskiej odmiany walki wręcz bez broni.

Styl Seigo Ryu (jujutsu i battojutsu) pochodzi od Mizyhaya Chozaemona Nobumasy działającego na terenie prowincji Owari (zapewne ucznia jednego z trzech ww. uczniów Chen Gempeia). Jego uczniem był Nagaoka Torei Fusashige, który trafił na zamek Tokugawów w Nagoi i został asystentem mistrza szkoły Shinkage Ryu. Pod koniec XVIII wieku w ramach eksperymentalnego stylu Yagyu Seigo Ryu włączono jego szkołę Seigo Ryu, opartą jujutsu i kata battojutsu. Nie wiadomo na ile Seigo Ryu jujutsu wpłynęło na ostateczny kształt tego, co jest znane jako współczesna wersja mutodori tej szkoły miecza.

Kuji-in

En-no Gyoja (En-no Ozonu; 634-702) japoński pustelnik i mistyk był twórcą podstaw praktyk shugendo (Drogi Duchowej Mocy), które znalazło swoje miejsce w rozwiniętych praktykach mistycznych mikkyo szkół Shingon shu i Tendai shu. Związany z kultem japońskich świętych gór (działał w Katsuragi, Yoshino i Omine) uchodził za posiadacza nadprzyrodzonych mocy.

Praktyków shugendo (i mniszych wojowników z ich środowiska) zwano yama-no shi (śpiący w górach) potem yamabushi (górscy wojownicy), a także od pojęcia – gromadzący moc duchową – shugenja, shugyosha lub keza. Sam ruch shugendo wykształcił się formalnie pod koniec epoki Heian (794–1185).

Mikkyo (skt. vajrayana, chiń. mijiao) to sekretna wiedza związana z praktykami stosowanymi w szkołach buddyjskich Japonii w IX wieku i łącząca się z ezoterycznymi praktykami shugendo yamabushi. W szkołach praktykujących mikkyo, wiedza przekazywana była i jest w drodze bezpośredniej inicjacji (przekazu mocy) z mistrza do ucznia.

W tym miejscu musimy wrócić do hinduskich Wed. Weda oznacza wiedzieć w rozumieniu wiedzy boskiej. Sylaby z praktyk wedyjskich były pierwszymi wibrującymi dźwiękami wiązanymi z absolutem.

Upaniszady to pochodzące z okresu X–V w. p.n.e hinduskie traktaty filozoficzne o treściach mistycznych i metafizycznych, które są częścią Wed. Sama ich nazwa nawiązuje do medytacji w postawie siedzącej. Upaniszady występują także pod nazwą nauki tajemnej bądź najwyższej tajemnicy.

Narayana to hinduskie bóstwo (chiń. Nalouyan) będące avatarem (jap. gongen) boga Vishnu i jednocześnie manifestacją bodhisattvy Awalokitasvary, czczonego w Chinach pod postacią bogini Guanyin. W Japonii przybrał postać bogini Kannon.

Słowo Narayana w mistyce buddyjskiej jest też mantrą, która przenika wszechświat – nAnother important translation of Narayana is „The First Being”, according to the Manu Smriti.The Narayana Upanishad of the Krishna Yajur Veda states that the Narayana Mantra is the crowning message of the Sama-veda.a początku jedynie om, następnie na-mo, a wreszcie na-ra-ya-na-ya.Om has one syllable; Namo has two syllables; Narayanaya is five syllabled. Ktoś intonując mantrę om namo narayana-ya, zyskuje czyste serce, wolność i może osiągnąć wszystko.

W Chinach praktyki taoistycznego odpowiednika tantry opisano po raz pierwszy w Baopuzi (jap. Hobokushi), tekście pochodzącym z IV wieku, napisanym przez Ge Honga (281–341; 283–343, jap. Kakko), a dotyczącym szerokiego spektrum spraw od ezoteryki do kwestii społecznych i filozoficznych. Pustelnik Ge Hong urzędował w prowincji Guangdong w grotach grzbietu górskiego Luofu. Ciągnie się on przez kilka powiatów i posiada 432 szczyty, kilkaset wodospadów i kilkanaście grot. Powstało tu z czasem wiele świątyń, które w XIX wieku i poprzez osiedlonych tu w międzyczasie Hakka, będą miały znaczący wpływ na sztuki walki z południa Chin i tajne stowarzyszenia z Tientihui na czele.

Baopuzi dzieli się na dwie części. 17 neipian (wewnętrzny rozdział) zatytułowany Dengshe (zdobywanie szczytów i przekraczanie rzek) omawia praktyki znane potem w Japonii jako ketsu-in. Opisano w nim po raz pierwszy kuji-in – 9 sylab wojennych jako tajemną modlitwę do taoistycznych bogów, składającą się w zdanie „niechaj ci, którzy prowadzą wojowników, będą moją przednią strażą” – chińskie lin bing dou zhe jie chen lie zai qian i odpowiadające mu japońskie rin byo to sha kai jin retsu zai zen.

Inne opisy tych praktyk zawarto w tekście Wangsheng lunzhu Tan Luana (c. 467–542) oraz sutrze Tuoluoniji-jing (zabranych zaklęć), skompilowanej w Chinach w 645 r. przez Adiquduo.

Podstawowa mistyczna liczba kuji-in jest kojarzona z taoistycznymi zapisami Yi-jing (Księgi Przemian) i gwiazdozbiorem Wielkiego Wozu wraz z dwoma towarzyszących mu gwiazdami, stanowiącymi bramę do nieba. (Waterhouse, 1996)

Bodhisattva Vajrapani (chiń. Jingang shen) to demoniczne bóstwo i jednocześnie pogromca demonów, dzierżący w dłoni vajrę (jingang – symbol skoncentrowanej energii uderzającego pioruna lub diamentu – światła w najczystszej postaci). Vajrapani to strażnik i bóstwo opiekuńcze otoczone kultem w świątyni buddyjskiej Shaolin sy, miejscu narodzin chan, już w czasach panowania dynastii Tang. Uważano, że manifestacja sił życiowych Vajrapaniego przechodziła na jego adoratorów recytujących jako mantrę imię jego hinduskiego avatara Narayana-ya.

W Japonii Vajrapani jest czasami utożsamiany z takimi bóstwami jak Kongo shu bosatsu; Nio-mon inaczej Kongo-rikishi, czyli bóstwa strzegącego bramy i dzierżącego w prawej dłoni miecz kongoken z rękojeścią w kształcie vajry (kongo); wreszcie ze względu na kongoken w dłoni z jednym z bóstw szkoły Shingon shuFudo Myoo.

Fudo Myoo to posłaniec Buddy Dainichi Nyorai (Vairocany) pojawiający się już w Wedach, z mieczem kongoken w prawej dłoni i liną kensaku w lewej. Inną taką postacią jest w Japonii Kongo satta – Diamentowa Istota z diamentowym ostrzem kongo i diamentowym dzwoneczkiem kane w dłoniach.

Zapisy w klasztorze Shaolin z pierwszej połowy XII wieku głoszą, że modły mnichów chan, a na pewno ich walczących mnichów do Vajrapaniego opierały się między innymi o praktyki mudr (chiń. yinxiang, jap. ketsu-in, kuji-in) i mantr (chiń. zhou, jap. jumon).

To wszystko miało istotny wpływ na formowanie się praktyk shugendo, a potem mikkyo. Obok praktyk mistycznych pochodzących z Indii, Tybetu i Chin, w Japonii nałożyły się na nie lokalne praktyki szamańskie związane z shinto i zwane tu sangaku shinkyo.

Mikkyo zawiera w swojej doktrynie trzy kluczowe elementy. Podstawowym jest ketsu-in (mudra), szczególne gesty pozwalające praktykującemu zjednoczyć się ze swoim wyższym „ja”, nieśmiertelną duszą i bóstwem (bogiem). Ketsu-in oznacza duchowy kontrakt zawarty i przypieczętowany z samym sobą.

Jumon (mantra) jest tu drugim kluczowym elementem. Jumon (słowa mocy) w kuji-in (w ramach ketsu-in – dziewięciu mudrach bojowych), mają po 8 sylab. O ich skuteczności decyduje wywoływany w umyśle praktyka wibrujący rezonans. Tworzące całe zdania sylaby jumon mają znaczenie jedynie na poziomie duchowym.

Trzecim elementem jest nenriki (mandala). Wedy głosiły, że podczas tego rodzaju praktyk człowiek dociera do Prawdy, którą była pustka tj. postrzega swoją boską istotę i wszystko wokół na poziomie wyższym niż zjawiska zauważalne jedynie zmysłami, ograniczonymi czasem i przestrzenią. Personifikacja (nenriki) jest jednym z głównych sposobów obrazowania postaci energii w buddyzmie. Droga mudr i mantr wraz z personifikacją bóstw to przywoływanie i ujarzmienie energii kosmicznej ciała i umysłu.

Japońskie wiodące szkoły buddyjskie

Pod koniec okresu Heian (794–1184), na czołowe miejsce w cesarstwie japońskim wybiły się dwie szkoły buddyjskie:

Tendai shu była kontynuacją chińskiej szkoły buddyjskiej Tiantai, przeniesioną do Japonii przez mnicha Saicho (Dengyo Daishi, 767–822) w VIII wieku i znaczy Lotos Dobrego Prawa, stąd nazywana jest szkołą Lotosu.

Saicho udał się do Chin w 804 r. w celu studiowania i przywiezienia stamtąd wyższych praktyk ezoterycznych szkoły Tiantai, ale powrócił po zaledwie ośmiomiesięcznym pobycie.

Obok studiów na górze Tientai, Saicho w oczekiwaniu na powrotny transport do Japonii pobierał dodatkowo nauki u mistrza tantry Shunxiao (jap. Junkyu).

Tiantai (Szkoła Niebiańskiego Tarasu) została założona w Chinach przez Zhiyi (538–597). Jej nazwa pochodziła od gór we współczesnej prowincji Zhejiang. Swoją wersje nauki buddyzmu Zhiyi oparł o synkretyzm buddyzmu i taoizmu. W swym wyrafinowaniu, duchowo ta odmiana chińskiego buddyzmu miała też związki z konfucjanizmem. Szkoła pochodzącą od Zhiyi zaniknęła w Chinach po 846 r. na skutek prześladowań buddyzmu za czasów dynastii Tang, a klasztory uległy zniszczeniu.

Drugą szkołą z tego okresu była ezoteryczna szkoła Shingon shu (Szkoła Prawdziwych Słów) założona przez Kukai (Kobo Daishi, 774–835). W 804 r. został dołączony do składu poselstwa jadącego do Chin. Tam w stolicy Chin Changanie został uczniem Huiguo (jap. Keika 746-805), który był uczniem i następcą samego Amokhavajry (jap. Fuku 705–774). Do Japonii powrócił po dwóch latach.

W 806 r. wprowadził oficjalnie w Japonii nauki chińskiej mistycznej szkoły Zhenyan – odmianę tybetańskiej vajrayany, której podstawą stała się nauka tajemna znana jako mikkyo, a głównym bóstwem Budda Dainichi Nyorai (Vairocana). Kukai głosił, że prawda boska jest zawarta w słowach (skt. mantrach, jap. jumon) posiadających moc sprawczą.

Zhenyan (Szkoła Prawdziwego Słowa) to odpowiednik vajrayany, a pierwotnie hinduskiej tantrycznej szkoły Mantrayany. Miała kluczowe znaczenie dla chińskiej, a potem japońskiej tantry. Założona przez hindusa Subhakarasimhę (w 716 r. przełożył na chiński Mahavairocana sutrę). Inna nazwa tej szkoły to Mijiao zong (Szkoła Nauk Tajemnych). Za jej patriarchów uważa się także hinduskich mnichów buddyjskich Vajrabodhiego i Amoghavajrę z VIII wieku. Szczególne miejsce zajmuje tu pochodzący z Cejlonu Amoghavajra. Działał w klasztorze Jinge sy na górze Wutai. O jego szczególnym miejscu w chińskim buddyzmie świadczy honorowy tytuł Daguangzhi Sanzang (Bezkresna Mądrość Tripitaki) nadany mu przez cesarza dynastii Tang wraz z rangą ministra.

Z postacią Amoghavajry wiąże się prowadzona na dużą skalę działalność tworzenia buddyjskich bóstw opiekuńczych, mających wspierać armie dynastii Tang. Można z dużą dozą prawdopodobieństwa przyjąć, że jednym z nich była obecna w chińskiej VIII-wiecznej tantrze bogini Molichitnian, która wraz z naukami szkoły Zhenyan zawędrowała do Japonii jako bogini Marishiten (Marisha-ten) – kultowe bóstwo samurajów, obecne w doktrynie szkół Shingon shu i Hokke shu.

Subhakarasimha, Vajrabodhi i Amoghavajra to patriarchowie japońskiego mikkyo i szkoły Shingon shu.

Wiele tradycyjnych szkół wojennych (koryu, np. Tenshin Shoden Katori Shinto Ryu od XV wieku, Taisha Ryu z XVI wieku) wskazuje na znaczenie praktyk kuji-in w swoich zwojach mokuroku, podkreślając ich wagę w nauczaniu na wyższych poziomach wtajemniczenia (gokui).

Związki szkoły wojennej Shinkage Ryu z filozofią mikkyo też były silne (ujawniają się już np. w filozofii marobashi mistrza Kamiizumi, czy opracowaniach Heiho Kaden sho Yagyu Munenoriego i Tsuki-no sho Yagyu Jubei Mitsutoshiego – linia przekazu Edo Yagyu Shinkage Ryu).

W praktykach treningowych Porando Shinkage Ryu Marobashikai połączono praktyki kuji-in pochodzące ze szkoły Tenshin Shoden Katori Shinto Ryu – pierwotnej dla Shikage Ryu – z praktykami właściwymi dla walczących mnichów wu seng z Shaolin sy i ich kultu bóstwa opiekuńczego Jingang shen.

Translate »